In de tussentijd is voor de Commissie Rechtsbescherming een bezwaarschrift ingediend. Zie verderop voor details.
Na intern overleg heeft de provincie een herstelbesluit genomen omdat men tot de conclusie kwam dat Woo-artikel 8.8 te strikt geinterpreteerd was. Dat onderdeel van het besluit is daarmee vervallen. Een 46-tal documenten zijn hierdoor alsnog geopenbaard op 24 juli 2025.
Ben erg tevreden over de nette, accurate en transparante afhandeling. Elk telefonisch overleg was netjes en oplossingsgericht.
In 1x goed is nog mooier, maar voornaamste is dat je samen het proces leert.
Het bezwaarschrift bevatte als motivaties tegen de wijze waarop 8.8 toegepast was:
Een deel van de motivaties had betrekking over verwarring onder welk orgaan de stukken ter inzage zouden liggen. Zie bijvoorbeeld Hoe in drie dagen honderden bomen verdwenen uit het Bos van Los - NRC over de verwarring die kan ontstaan doordat vooral onder de omgevingsvergunning het werk nu opgesplitst is tussen meerdere organen zonder duidelijke volgordelijkheid. Uiteindelijk bleek het om stukken te gaan enkel onder de provincie.
Definitie
Artikel 8.8 Woo luidt [2]:
De artikelen 3.1, 3.3, 4.1, 5.1, eerste, tweede en vijfde lid, en 5.2 zijn niet van toepassing op informatie waarvoor een bepaling geldt die is opgenomen in de bijlage bij deze wet.
Intentie
In de MvT van de Woo over artikel 8.8 [3] en [5] staan geen bijzondere opmerkingen over de bedoelingen van de wetgever, anders dan dat het anders dan niet-opnemen jurisprudentie vanuit Wob in de Woo bij artikel 8.8 wel feitelijk de opgedane kennis overgenomen wordt uit de Wob. Ook staat er vermeld dat gevolgen van niet-van-toepassing verklaren bedoeld zijn.
Relevantie
In “Woo niet van toepassing” van het besluit wordt verwezen naar artikel 3:11 Awb. Dit artikel 3:11 is inderdaad uitgesloten specifiek in de volgende situatie:
Algemene wet bestuursrecht: de artikelen 3:11, 3:44, voor zover betrekking hebbend op de terinzagelegging van andere documenten dan beschikkingen, 8:79, …
Het dient dus te gaan om informatie die betrekking heeft op de terinzageinlegging van niet-beschikkingen. Het woord “informatie” is verder uitgediept in de volgende sectie.
Uit de integrale afwijzing is niet te distilleren of het gaat om ter inzag legging voor de provincie waar het Woo-verzoek is ingediend of een derde, zoals de gemeente van locatie. Het is verzoeker bekend dat er zowel een bezwaar speelt bij de gemeente van locatie tegen een verleende omgevingsvergunning op locatie, maar ook dat een intrekkingsverzoek is ingediend bij de provincie.
De wetgever heeft in artikel 4.2 Woo bewust de moeite gedaan om doorverwijzing expliciet te regelen en deze doorverwijzing is niet in artikel 8.8 expliciet opgenomen. Mogelijk is het de bedoeling van de wetgever geweest om uitsluitend te kijken naar niet-beschikkingen van de provincie zelf. Dit is een afweging waar verzoeker geen mening over heeft, en een advies in deze is welkom.
Mocht het blikveld enkel het betrokken orgaan zijn, dan kan dat vervelend zijn: Nederland kent veel bestuursorganen die soms intensief samenwerken, maar wel elk individueel formeel zelfstandig besluiten nemen, waardoor dit de weg zou openen voor Woo-verzoekers om informatie (in lijn met Woo 4.2) bij meerdere organen op te vragen en zo toch artikel 8.8 m.b.t. Awb 3:11 bewust of per abuis kunnen ontwijken. Denk bijvoorbeeld aan een omgevingsdienst versus gemeente. Mocht dit NIET de interpretatie zijn, dan zou er een mechanisme moeten zijn waarmee het behandelend orgaan weet bij welke andere bestuursorganen mogelijkerwijs niet-beschikkingen ter inzage gelegd kunnen zijn die gebaseerd zijn op de gevraagde informatie.
Bijkomende uitdagingen zijn:
- Indien langdurige terinzagelegging als ontwijking wordt ingezet, verdwijnt de balans die art. 8.8 beoogt.
- Sommige bestuursorganen leggen de ter inzage legging beperkt uit [4]. Denk bijvoorbeeld aan (omvangrijke) stukken erg laat, en/of enkel fysiek ter inzage leggen worden ondanks de Wep met beperkte openingstijden en/of op een locatie ver van het plangebied (Merk op dat de Wep mogelijk niet volledig verwerkt is in de Woo vanwege de latere ingangsdatum.)
Helaas blijken de stukken vaak lastig tot simpelweg praktisch niet raadpleegbaar daardoor (evenals agenda’s van bezwaarschriftencommissies die moeilijk of niet vindbaar zijn). Dit is niet in lijn met de geest van de wet, maar wel staande praktijk waarbij de bezwaarfase en rechterlijke fase veelal niet kwantitatief geanalyseerd kunnen worden op kwaliteit van het proces omdat zowel organen als de rechtspraak maar kleine delen openbaar maken.
Enfin, er zijn momenteel veel hindernissen indien Awb 3:11 van toepassing is voor zover een leek dat kan overzien.
De Woo wordt gebruikt om ook Aarhus nationaal te implementeren. Naar aanleiding van een bemiddeling tussen FTM, NRC en Omroep Gelderland enerzijds en LNNV heeft ACOI hier op 19 mei een advies over gepubliceerd (tekst pagina 1):
Het advies is in de kern vrij simpel: de wet biedt geen ruimte om de emissiegegevens niet te openbaren. Zelfs een zienswijzenprocedure is in dezen niet nodig. De wetgever is namelijk heel duidelijk over het belang van openbaarheid van emissiegegevens: deze zijn zo belangrijk dat er geen belangenafweging mogelijk is, het belang van openbaarheid prevaleert altijd.
Gezien afdekking van zowel nationale als Europese regels zijn er suggesties die nationaal bepaald kunnen worden en Europese afspraken. Enkele suggesties om de geest zoveel mogelijk te realiseren:
- Suggestie: enkel een eenregelige motivering dat informatie onderdeel is van een terinzagelegging van een niet-beschikking is niet controleerbaar. Suggestie is om dit per informatie-element controleerbaar te maken door de betrokken zaak te vermelden en het bestuursorgaan, en eventueel de locatie van digitale terinzagelegging of “enkel op locatie”, met verstrijkingsdatum terinzagelegging.
- Suggestie: indien sprake is van milieu-informatie is suggestie om in lijn met recent ACOI-advies artikel 8.8 nooit van toepassing te verklaren.
- Suggestie: laat het eigen bestuursorgaan op basis van artikel 3:11 vermelden in het Woo-besluit waar de stukken ter inzage liggen, eventueel waar digitaal, en tot wanneer bij het eigen orgaan. Voor andere bestuursorganen: vraag deze broninformatie op en verwerk die in het Woo-besluit, in lijn met artikel 4.2. Mocht een ander bestuursorgaan de terinzagelegging niet uitvoeren in lijn met de wet zoals Wep, interpreteer de documenten dan als zijnde niet terinzage gelegd.
- Suggestie: een bron van zorg is het bereiken van voldoende nauwkeurigheid om artikel 8.8 ook toe te passen indien de behandelend jurist/team niet kan weten dat de informatie onderdeel is van een terinzageinlegging bij een ander orgaan. Artikel 8.8 komt weinig voor buiten politie/douane voor zover bekend en de nummering geeft al aan dat het een “nabrander” of “veegwagen” is, die mogelijk verder moet rijpen. Suggestie is om voorlopig de professionele beoordeling aan de jurist en reviewers te laten. Omdat de stukken uiteindelijk toch altijd Woo-baar worden kan dit onder omstandigheden leiden tot het incidenteel te vroeg openbaren van stukken die sowieso later geopenbaard zouden kunnen worden. Met de ingang van de actieve publicatie uit nieuwe informatiecategorieen in 2026 (gepland) is dit sowieso een tijdelijk probleem.
Gebruikte Term: informatie
Er is sprake van “informatie” in artikel 8.8.
In de Woo is hiervan geen definitie te vinden, maar wel de toelichting dat informatie neergelegd kan zijn in documenten (artikel 3.1). Met “informatie” wordt dus klaarblijkelijk iets anders beschreven dan met “documenten”. “Publieke informatie” en “milieu-informatie” zijn wel specifiek gedefinieerd in artikel 2.1, waarbij de eerste weer verwijst naar “informatie” en de laatste via artikel 19.1a Wet miliebeheer ook. In de MvT wordt “informatie” niet verder toegelicht, anders dan al in de wettekst.
Het specifieke verzoek ziet (deels) op Aarhus, maar in de overeenkomst van Aarhus is het woord “informatie” niet verder geduidt. Uit de context van artikel 2:3 Aarhus valt af te leiden dat het gaat om gegevens, niet enkel als documenten, maar ook informatie in ruwe en onverwerkte vorm:
It is also important to distinguish between documents and information. The Convention guarantees access to information. The “material form” language is not meant to restrict the definition of environmental information to finished products or other documentation as that may be formally understood. Information in raw and unprocessed form is obtainable as well as documents (pagina 35, [1]).
Ook hier blijkt weer uit dat “informatie” iets anders is dan “documenten”.
In de Van Dale is een definitie te vinden:
in·for·ma·tie (de; v; meervoud: informaties)
1 inlichtingen, gegevens waardoor je meer over iets te weten komt
2 (politiek) onderzoek door een informateur naar de mogelijkheden voor een kabinetsformatie: de informatie vordert langzaam
Ook hier komt het element “gegevens” weer naar voren, waar je iets mee te weten komt over een onderwerp, en dat staat los van “document”.
Daarom de volgende suggestie:
- Suggestie: de wetgever heeft specifiek aangegeven dat het gaat om informatie en niet om documenten. Het weigeren van alle documenten evenals het niet-verstrekken van een lijst, omdat alle informatie onder 8.8 zou vallen lijkt onredelijk en zal mogelijk niet standhouden bij de rechter. Beter zou zijn om voor alle relevante documenten binnen de reikwijdte per alinea te beoordelen of de informatie onderdeel vormt van een terinzageinlegging van een niet-beschikking. Een dergelijke beoordeling zou m.i. ook voorzien moeten zijn van informatie over bij welke ZBO en welke inzageinlegging het gaat t.b.v. de controleerbaarheid, zoals bijvoorbeeld “Gem. naam, bezwaar omgevingsvergunning KENMERK”.
