De overheid is soms verplicht om aan anderen te vragen wat zij ervan vinden als bepaalde informatie openbaar wordt. Wat betekent dat voor jou als verzoeker?
Zienswijze, best belangrijk
Soms gaat overheidsinformatie die jij hebt opgevraagd over andere personen of bedrijven. De overheid moet deze personen dan vragen of zij er problemen mee hebben als de informatie openbaar wordt.[1](javascript:void(0)) Deze personen worden ‘belanghebbenden’ genoemd.[2](javascript:void(0)) Het is natuurlijk belangrijk dat de overheid zorgvuldig met informatie van en over anderen omgaat. Dat zou jij zelf ook willen.
De overheid geeft deze personen of bedrijven een aantal weken de tijd om hun mening over de openbaarheid te geven. Die mening wordt ‘zienswijze’ genoemd. Standaard geeft de overheid twee weken de tijd hiervoor.[3](javascript:void(0))
In de wet staat dat overheden na afloop van deze periode een besluit moeten nemen. Ook als de zienswijzen van belanghebbenden dan nog niet zijn binnengekomen. In de praktijk doen overheden dat vaak niet en wachten ze toch tot de zienswijzen binnen zijn.[4](javascript:void(0))
Zienswijzen niet zomaar volgen
De overheid moet bij jou als verzoeker melden dat ze om zienswijzen gaan vragen en welke termijn hiervoor is gesteld. Ze moeten je ook weer laten weten als de zienswijzen binnen zijn. Het opvragen van zienswijzen kan namelijk gevolgen hebben voor de wettelijke beslistermijn. Die wordt opgeschort met het aantal weken dat de belanghebbenden is gegeven om te reageren.[5](javascript:void(0)) In de praktijk laten veel overheden na om je goed te informeren over dit proces.
De overheid mag niet zomaar doen wat de belanghebbenden willen. Overheden moeten zelf beslissen of de belanghebbenden gelijk hebben. Soms besluit de overheid om de mening van een belanghebbende niet te volgen en de informatie toch openbaar te maken.
Gedoe met belanghebbenden
In die gevallen wacht de overheid in deze gevallen na het nemen van het besluit twee weken voor ze de informatie aan jou verstrekken.[6](javascript:void(0)) Zo krijgt de belanghebbende de mogelijkheid om binnen diezelfde twee weken naar de rechter te gaan en openbaarmaking tegen te houden.[7](javascript:void(0)) Meestal zal de rechter bepalen dat de informatie niet openbaar mag worden totdat de overheid in een bezwaarprocedure opnieuw naar de mening van de belanghebbende heeft gekeken.[8](javascript:void(0))
In deze procedures mag jij als verzoeker ook je mening geven. Hoewel jij niet degene bent die deze procedures bent begonnen, heb je namelijk wel belang bij de uitkomst. De rollen zijn nu omgedraaid: jij bent belanghebbende.
Op zich is het verklaarbaar dat de overheid voorzichtig te werk gaat als belanghebbenden in de informatie voorkomen. Dat kunnen personen, organisaties en bedrijven zijn, soms andere overheidsinstanties. Ook jij hebt daar belang bij, om niet in slepende procedures terecht te komen. Maar let erop dat rekening houden met hun belangen de beslistermijn niet te lang oprekt. En houd ook goed in de gaten dat de overheid niet te veel de oren laat hangen naar belanghebbenden.